از تدریس تا بازاندیشی: کاربست مدل پنج‌مرحله‌ای5E در چارچوب درس‌پژوهی کارورزی چهار
کد مقاله : 1122-3RDINT
نویسندگان
مریم ربیعی گسک *1، فاطمه غلامی2، عاطفه رمضانی مقدم2
1گروه آموزش جغرافیا،دانشگاه فرهنگیان،تهران.ایران
2دانشجوی کارشناسی رشته آموزش ابتدایی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.
چکیده مقاله
پژوهش حاضر با رویکرد درس‌پژوهی بازاندیشانه و در بستر واقعی کارورزی چهار دانشگاه فرهنگیان انجام شد تا ظرفیت‌های مدل تدریس فعال پنج‌مرحله‌ای (5E) را در ارتقای یادگیری مفهومی درس جغرافیا و تکوین رشد حرفه‌ای کارورزان بررسی و تحلیل کند. ، درس‌پژوهی بستری برای بازاندیشی حرفه‌ای، بازطراحی مستمر آموزش و تبدیل تجربه به دانش تربیتی فراهم می‌سازد.پژوهش از نوع کاربردی تحلیلی و با روش نیمه‌تجربی در دو مرحله‌ی تدریس سنتی و اجرای مدل 5E اجرا شد. جامعه‌ی پژوهش شامل ۱۵ دانش‌آموز دختر پایه‌ی دوازدهم رشته‌ی علوم انسانی دبیرستان امام حسین(ع) شهر بیرجند در سال تحصیلی ۱۴۰۴–۱۴۰۳ بود که به‌صورت تمام‌شماری انتخاب شدند. داده‌ها از طریق آزمون عملکردی، مشاهده‌ی نظام‌مند کلاسی و تحلیل بازخوردهای کیفی گردآوری گردید و با روش‌های آماری توصیفی و تحلیل محتوای استقرایی تفسیر شد.یافته‌های کمی نشان داد میانگین نمرات عملکردی فراگیران از 6/14 در روش سنتی به 2/18 در مدل فعال افزایش یافت و سهم عملکرد «خیلی خوب» از ۲۷٪ به ۶۷٪ ارتقا پیدا کرد. نتایج کیفی نیز بیانگر افزایش درگیری شناختی، تفکر تحلیلی، انگیزش درونی و تعاملات یادگیرنده–یاددهنده بود. تفسیر تلفیقی داده‌ها آشکار ساخت که مدل پنج‌مرحله‌ای، با ساختار ساخت‌گرایانه‌ی خود، موجب جابه‌جایی یادگیری از سطح بازتولید دانش به سطح درک و کاربرد مفهومی می‌شود و در عین حال، درس‌پژوهی بستر لازم برای تبلور بازتاب حرفه‌ای و ارتقای شایستگی‌های معلمی را فراهم می‌سازد.بدین‌ترتیب، نتایج پژوهش نشان می‌دهد که هم‌افزایی دو رویکرد درس‌پژوهی و مدل 5E می‌تواند الگویی کارآمد برای بازاندیشی در آموزش جغرافیا و توانمندسازی کارورزان در مسیر تربیت معلم پژوهنده و یادگیرنده‌ی مادام‌العمر باشد.
کلیدواژه ها
درس‌پژوهی، مدل پنج‌مرحله‌ای (5E)، کارورزی چهار، یادگیری مفهومی، آموزش جغرافیا، رشد حرفه‌ای معلمان.
وضعیت: پذیرفته شده