واکاوی تجارب زیسته دانشجو معلمان تربیت‌بدنی: بررسی سبک‌های رهبری در دورۀ کارورزی
کد مقاله : 1061-3RDINT
نویسندگان
فرشته سمیعی *
گروه آموزش تربیت بدنی،دانشگاه فرهنگیان،صندوق پستی889-14665 تهران، ایران
چکیده مقاله
هدف این پژوهش، واکاوی تجربه‌های زیسته دانشجومعلمان تربیت‌بدنی از سبک‌های رهبری در دوره‌ی کارورزی بود. کارورزی مرحله‌ای است که دانشجومعلمان برای نخستین‌بار به‌طور هم‌زمان نقش «پیرو» استاد راهنما و «رهبر» دانش‌آموزان را تجربه می‌کنند. این موقعیت دوگانه، آنان را با چالش شکل‌گیری هویت حرفه‌ای و انتخاب سبک رهبری در فضای واقعی تدریس روبه‌رو می‌سازد. پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی انجام شد. جامعه‌ی پژوهش را دانشجومعلمان رشتۀ تربیت‌بدنی دانشگاه فرهنگیان تشکیل دادند که کارورزی خود را در مدارس متوسطه سپری می‌کردند. با روش نمونه‌گیری هدفمند و گلوله‌برفی، ۱۵ نفر از دانشجومعلمان (زن و مرد) انتخاب شدند. داده‌ها از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته گردآوری و با روش تحلیل مضمون شش‌مرحله‌ای براون و کلارک تحلیل شدند. نتایج حاصل سه مضمون فراگیر، رهبری تحول‌آفرین آموزشی، رهبری موقعیتی و انطباقی و رهبری مشارکتی و حمایتی را آشکار ساخت. این مضامین نشان دادند که دانشجومعلمان در فرایند کارورزی، با اتکا بر تجربه و تعامل، سبک‌های رهبری خود را می‌آزمایند، بازنگری می کنند و در مسیر رشد حرفه‌ای قرار می‌گیرند. تجربۀ رهبری در موقعیت‌های واقعی موجب افزایش اعتمادبه‌نفس، مسئولیت‌پذیری و توان مدیریت کلاس دانشجو معلمان شد. نتایج حاکی از آن است که بازاندیشی تأملی در تجربه‌ها، پرورش مهارت‌های رهبری و بازخورد مستمر، از عوامل کلیدی در بهبود کارورزی و تقویت آمادگی حرفه‌ای دانشجومعلمان است.
کلیدواژه ها
کارورزی، آموزش تربیت‌بدنی، تجربه زیسته، سبک‌های رهبری.
وضعیت: پذیرفته شده